Πλατώνι (Dama dama)
Τάξη: Αρτιοδάκτυλα (Artiodactyla)
Οικογένεια: Ελαφίδαι (Cervidae)
Το πλατώνι είναι ένα είδος το οποίο στη μορφολογία του μοιάζει με το ελάφι και είναι πιο μικρόσωμο. Ο χρωματισμός του τριχώματος του διαφέρει από εποχή σε εποχή (καλοκαίρι και χειμώνα). Ένα χαρακτηριστικό του πλατωνιού είναι το κάτοπτρο δηλαδή η περιοχή των γλουτών. Εκεί σχηματίζεται η λεγόμενη τρίαινα η οποία αποτελείται από μαύρο τρίχωμα (σχήματος ανάποδου Ψ). Από αυτό το σημείο μπορούμε, εκτός των άλλων, να το αναγνωρίσουμε από το ελάφι ή το ζαρκάδι.
Άλλο ένα χαρακτηριστικό γνώρισμα είναι η μορφή των κεράτων. Κέρατα έχουν μόνο τα αρσενικά άτομα.. Από τη βάση τους ξεκινούν κυλινδρικά και οι πρώτες 2 διακλαδώσεις είναι οξύληκτες, όλες οι επόμενες όμως ενώνονται μεταξύ τους στα πλάγια με αποτέλεσμα να σχηματίζεται μια πλατιά απόληξη σαν παλάμη.
Το μήκος του σώματος είναι 1,6-1,9 μέτρα, το ύψος τους έως και 1 μέτρο ενώ φτάνουν σε βάρος τα 40-80 κιλά.
Για βιότοπο προτιμά τα δάση πλατύφυλλων με αρκετά διάκενα, χαμηλών υψομέτρων και σε περίπτωση χιονοπτώσεων τις πεδινές περιοχές. Η τροφή του αποτελείται κυρίως από διάφορα πλατύφυλλα, βαλανίδια και άλλους καρπούς. Φλοιοφαγία παρατηρούμε συνήθως σε λειόφυλλα είδη κωνοφόρων. Επίσης γάστρεις και διάφοροι θάμνοι συμπληρώνουν το διαιτολόγιο.
Η διάκριση των φύλων μπορεί να γίνει από την ύπαρξη ή μη κεράτων και φυσικά από τη σωματική διάπλαση, αφού τα αρσενικά είναι πιο μεγαλόσωμα. Έμμεσα όμως μπορούμε να αναγνωρίσουμε τα φύλα του είδους από την εξέταση των κοπράνων. Στα αρσενικά είναι πιο επιμήκη και οξύληκτα στο ένα άκρο και κοίλα στο άλλο ενώ στα θηλυκά είναι περισσότερο οξύληκτα δίχως κοιλότητα.
Ο προσδιορισμός της ηλικίας μέσω της παρατήρησης των κεράτων γίνεται ως εξής (για τα αρσενικά). Στο πλατώνι σε ηλικία 6 μηνών εμφανίζονται 2 μικρά μετωπικά εξογκώματα από αυτά μετά από 8-9 μήνες θα δούμε να εμφανίζονται τα κέρατα τα οποία είναι χωρίς διακλάδώσεις. Όταν το πλατώνι φτάσει 15 μηνών τότε αυτά έχουν μήκος περίπου 15 εκατοστά. Στο δεύτερο έτος ζωής θα εμφανιστεί η πρώτη διακλάδωση, στο τρίτο έτος θα δούμε τις πλατιές διακλάδώσεις ενώ στο πέμπτο έτος θα δούμε στο πίσω μέρος των πλατιών διακλαδώσεων και οξύληκτες απολήξεις. Πλήρης ανάπτυξη κεράτων έχουμε στο έκτο με έβδομο έτος. Τα αρσενικά πλατώνια απορρίπτουν τα κέρατα τους κάθε Απρίλιο και σε 4 μήνες έχουν ξανά δημιουργηθεί πλήρως, όταν γίνεται αυτό είναι καλυμμένα με βελούδο το οποίο απορρίπτεται τον Σεπτέμβριο.
Πληροφορίες -Πηγές:
Παπαγεωργίου Νικόλαος, 1991, Βιολογία Άγριας Πανίδας, University Studio Press, Θεσσαλονίκη, ISBN 960-12-0291-9, σελ: 124-129
Φωτογραφίες: Ιωάννης Γκαλιούρης και Φωτεινή Μηδέλια
