Μια ιστορία από μετάξι
Λημνιοί σηροτρόφοι
Σηροτρόφοι ονομάζονται οι εκτροφείς του μεταξοσκώληκα. Οι Λήμνος είχε σηροτρόφους ως και τις αρχές του 20ου αιώνα. Η εκτροφή του πολύτιμου μεταξοσκώληκα ήταν οικιακή, δηλαδή μέσα στα ίδια τους τα σπίτια, σε ζεστά δωμάτια πάνω σε τραπέζια και κρεβάτια άπλωναν τον Μάιο φύλλα μουριάς (Morus sp.) για να τραφούν οι μεταξοσκώληκες κι ύστερα να “γαντζωθούν” στα κλαδάκια αστοιβής, πουρναριού ή κ.α. ειδων που είχαν προσθέσει οι άνθρωποι για να δημιουργήσουν το πολύτιμο κουκούλι.
Η απόκτηση της πολύτιμης κλωστής ήθελε κόπο και μεγάλη φροντίδα των “συγκατοίκων” οι οποίοι χρειάζονταν μεγάλες ποσότητες φύλλων μουριάς (σκαμνιάς) για να τραφούν.
Οι σηροτρόφοι μειώθηκαν σταδιακά και η τέχνη σχεδόν εξαφανίστηκε από το νησί με την ανάπτυξη και ραγδαία εξάπλωση της καλλιέργειες του βαμβακιού και τις βιομηχανικές κλωστές που κατέκλυσαν την αγορά.
Το μαθητικό μετάξι των Τσιμανδρίων και ο αντραγάτης (αγροφύλακας)
Στα μέσα της δεκαετίας του 60′ μια δασκάλα, στα πλαίσια του μαθήματος, φέρνει από την Β. Ελλάδα μεταξοσκώληκες και τους μοιράζει στα κορίτσια της τάξης, στο χωριό Τσιμάνδρια. Οι μικρές μαθήτριες έπρεπε να φροντίσουν το “δώρο” της δασκάλας τους μέχρι να φτάσει στο στάδιο να δημιουργηθεί το κουκούλι. Ήταν Μάιος και τα φύλλα στις μουριές του χωριού είχαν αναπτυχθεί, ήταν η σωστή στιγμή. Τα κορίτσια πήραν τους μεταξοσκώληκες στα σπίτια τους, τους άπλωσαν σε επιφάνειες (τραπέζια, κ.α.) μέσα σε δωμάτια κι άρχισαν να τους ταΐζουν φύλλα από τις μουριές. Κι όσο περνούσαν οι μέρες κι άλλαζαν στάδιο ανάπτυξης αυτοί, τόσο περισσότερα φύλλα χρειάζονταν. Τόσα φύλλα που ο αντραγάτης (αγροφύλακας) του χωριού πρόσεξε ότι οι μουριές ήταν ολίγον τι ξεγυμνωμένες από την πλούσια κώμη τους. Οι υποψίες δεν άργησαν να πέσουν στα κορίτσια και τα νέα τους οικόσιτα ζώα κι έτσι βρέθηκαν όλες μαζί στην Κούταλη να απολογηθούν για την “καταστροφή” της φυσικής βλάστησης των μουριών των Τσιμανδρίων.
Είτε ως μαθητικό πείραμα, είτε ως ενασχόληση ανθρώπων του νησιού ένα είναι σίγουρο. Κάποτε ο δρόμος του μεταξιού πέρασε από την Λήμνο!!!
Μαθητική ιστορία: Ζωή Μουστάκα
Κείμενο: Φώτω Κόνσολα
