Χορταρόλιμνη
Η Χορταρόλιμνη είναι ένα εποχικό, υφάλμυρο έλος έκτασης 2.300 στρεμμάτων. Τα νερά της οποίας αποσύρονται κατά την καλοκαιρινή περίοδο.
Στην περιοχή της Χορταρόλιμνης, το πλάτος των αμμοθινών προσεγγίζει τα 1.000 μέτρα ενώ το πάχος τους είναι περίπου 4-5 μέτρα. Ο σπουδαιότερος ρόλος των αμμοθινών είναι ότι δρουν ως ασπίδα εναντίον της διάβρωσης της ακτής που προκαλούν οι έντονοι ΒΑ άνεμοι που κυριαρχούν καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους στην περιοχή. Η χλωρίδα που φύεται στις αμμοθίνες, ενισχύει την αντιδιαβρωτική αξία καθώς στερεοποιεί την ακτογραμμή με το να μειώνει την ενέργεια των κυμάτων, των ρευμάτων και άλλων διαβρωτικών δυνάμεων και γενικότερα συγκρατεί το έδαφος, προστατεύοντας έτσι πολύτιμη αγροτική γη και κατοικήσιμες εκτάσεις.
Στις αμμοθίνες και τις λίμνες υπάρχει αξιοθαύμαστη συγκέντρωση ειδών της άγριας ζωής. Για το λόγο αυτό η περιοχή Κώμη –Τούρλες –Χορταρόλιμνη έκτασης 9.500 στρεμμάτων έχει χαρακτηριστεί ως Καταφύγιο Άγριας Ζωής.
Το σύμπλεγμα υγροτόπων Αλυκή –Ασπρόλιμνη –Χορταρόλιμνη, συνολικής έκτασης 18.000 στρεμμάτων, αποτελείται από ένα σύμπλεγμα τριών λιμνών και την ευρύτερη περιοχή τους. Η γεωγραφική θέση του υγροτόπου είναι εξαιρετικά σημαντική για τα μεταναστευτικά πουλιά, τα οποία τον χρησιμοποιούν ως ενδιάμεσο σταθμό ανάπαυσης και ως τόπο διαχείμασης. Το σύμπλεγμα, ως παράκτιος νησιωτικός υγρότοπος καλύπτει τρεις από τις κατηγορίες που περιλαμβάνονται στους «κινδυνεύοντες» βιοτόπους σε Μεσογειακό επίπεδο
Παρατηρούμενη Ορνιθοπανίδα στο σύμπλεγμα υγροτόπων:
Έχουν καταγραφεί στην περιοχή τουλάχιστον 124 είδη ορνιθοπανίδας, από τα οποία:
- 35 περιλαμβάνονται στο Παράρτημα Ι της Οδηγίας 79/409 και προστατεύονται αυστηρά προκειμένου να εξασφαλιστεί η επιβίωση και η αναπαραγωγή τους.
- 72 αποτελούν αντικείμενο ενδιαφέροντος σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
- 56 περιλαμβάνονται στη Σύμβαση της Βόνης «για τη διατήρηση μεταναστευτικών ειδών άγριων ζώων»
- 119 περιλαμβάνονται στη Σύμβαση της Βέρνης «για τη διατήρηση της ευρωπαϊκής άγριας ζωής και των φυσικών οικοτόπων»
- 29 περιλαμβάνονται στο Κόκκινο Βιβλίο Απειλούμενων και Σπάνιων Ζώων και
- 33 περιλαμβάνονται στη Σύμβαση για την προστασία των ευρασιατικών και αφρικανικών μεταναστευτικών παρυδάτιων πουλιών (AEWA).
Ιστορικά στοιχεία
Παλαιότερα αναφέρεται ως Λίμνη του Μύλου (1739 Pococke) και ως Λίμνη της Κώμης (1858 Conze). Ο Belon το 1548 κι ο Pococke το 1739 αναφέρουν ότι στην απέραντη πεδιάδα της Χορταρόλιμνης έβοσκαν μικρόσωμα υπόξανθα αλογάκια, από μια ράτσα η οποία έχει πλέον εκλείψει από το νησί της Λήμνου και υπάρχει μόνο στη Σκύρο. Έτρεχαν με απίστευτη ταχύτητα αλλά ήταν ανθεκτικά και οι κάτοικοι τα καβαλούσαν.
Προτεινόμενη Διαδρομή
Η διαδρομή αυτή είναι η αγαπημένη των περιπατητών γιατί είναι ενδιαφέρουσα, εύκολη σύντομη και προσπελάσιμη με αυτοκίνητο στα πιο πολλά σημεία της.
Είναι η δεύτερη σε μέγεθος εποχική λίμνη μετά την Αλυκή και ζωτικής σημασίας για την υδρολογία αλλά και την πλούσια ορνιθοπανίδα της περιοχής, μιας και εκεί βρίσκουν πόσιμο νερό. Η χλωρίδα της είναι αρκετά πλούσια με συνέπεια πολλά είδη να τρέφονται και να φωλιάζουν ανάμεσα της. Εκεί, κάποια από τα είδη που μπορεί να συναντήσει κανείς είναι Κύκνοι, Καλαμοκανάδες, Φαλαρίδες, Ερωδιοί και Τσικνιάδες, Βαρβάρες, Καστανόπαπιες, Πρασινοκέφαλες, κ.α.. Αν έχετε χρόνο και λίγη τύχη, σίγουρα θα καταγράψετε επιθέσεις γερακιών σε μικρά ή γέρικα πουλιά της λίμνης.
Από το Ρουσσοπούλι με αυτοκίνητο, με ποδήλατο ή και με τα πόδια κατευθυνόμαστε ανατολικά προς την Χορταρόλιμνη. Στα 600 περίπου μέτρα συναντάμε διασταύρωση και ακολουθούμε την κατεύθυνση που υποδεικνύει η πινακίδα προς «Κέρος». Σε 500 περίπου μέτρα βρισκόμαστε στην όχθη της λίμνης και από κει θα αρχίσει η πεζοπορία με κατεύθυνση προς την θάλασσα. Από μακριά φαίνεται το υπερυψωμένο παρατηρητήριο της Χορταρόλιμνης απ’ όπου μπορούμε να παρατηρήσουμε τα πουλιά χωρίς να τα ενοχλούμε. Εκεί είχαν τοποθετηθεί πινακίδες και φωτογραφίες με πληροφορίες για την περιοχή. Κάθε εποχή έχει την ομορφιά της στην Χορταρόλιμνη. Το χειμώνα το βάθος δεν ξεπερνά το μισό μέτρο, τόπος ιδανικός για τα πουλιά. Την άνοιξη σε όλη την περιοχή γύρω από τη λίμνη φυτρώνουν παντού άγριες ανεμώνες σε διάφορα χρώματα, ενώ είναι σχεδόν σίγουρο πως θα συναντήσουμε νησιώτικες πέρδικες ή τουλάχιστον θα ακούσουμε το κελάηδισμα τους. Την εποχή αυτή επίσης ξεκινάνε από την Χορταρόλιμνη το μαζικό και εντυπωσιακό ταξίδι τους εκατομμύρια βατράχια . Αρχές Ιούνη η λίμνη καλύπτεται από σαλικόρνια και βούρλα και λίγο αργότερα μπορεί κανείς να την περπατήσει με προσοχή, κοντά στα κοπάδια από πρόβατα και γελάδια που βόσκουν το πλούσιο χορτάρι. Συνεχίζοντας τη διαδρομή προς τη θάλασσα παίρνουμε το δρόμο αριστερά προς το χωριό Καλλιόπη. Περπατάμε δίπλα στις εκτεταμένες αμμοθίνες του Κέρους γεμάτες από το πανέμορφο θαλασσινό κρίνο, φυτό με υπέροχο άρωμα και όψη που ωστόσο του ασκούνται πολλές πιέσεις τα τελευταία χρόνια. Οι αμμοθίνες του Κέρους αρχίζουν από εδώ και εκτείνονται σε ένα μήκος 7,5 χλμ περίπου μέχρι τις ακτές της Πλάκας, από τις μεγαλύτερες του νησιωτικού χώρου της Ελλάδας. Μετά από ένα περίπου χιλιόμετρο φτάνουμε στο αλσύλλιο του Κέρους.
Στο νότιο άκρο του κόλπου του Κέρους στο άκρο Καβαλάρης οι απότομες πλαγιές από συμπαγή βράχο, προσφέρονται για αναρρίχηση. Καλό είναι να έρθετε σε επαφή με αθλητές που συχνά αθλούνται στην περιοχή και φυσικά πάντα με δικό σας ρίσκο.
Πληροφορίες -Πηγές:
Διαχείριση και Αποκατάσταση Βιοτόπων Χορταρόλιμνης -Λίμνης Αλυκής. 2006. Δήμος Μούδρου, Λήμνος
Θ. Μπελίτσου, Η Λήμνος και τα χωριά της, 1994 wikipedia
“ΛΗΜΝΟΣ: Ιστορική & Πολιτιστική Κληρονομιά”, εκδ. Γ. Κωνσταντέλλης, 2010. wikipedia
Φωτογραφίες & κείμενο Προτεινόμενης Διαδρομής: Νάσος Παπαστυλιανού
