Μανιτάρια: Συλλογή, συμβουλές, κανόνες και διατροφική αξία
Αυτή την εποχή σε κάθε γωνιά του νησιού μπορούμε να εντοπίσουμε μανιτάρια. Τα μανιτάρια είναι μύκητες και για να αναπαραχθούν παράγουν σπόρια, αυτά με την σειρά τους συγκροτούν τα καρποσώματα και ουσιαστικά είναι το υπέργειο τμήμα τους,το μανιτάρι που βλέπουμε ή/και συλλέγουμε.
Έχουν κεντρίσει το ενδιαφέρον του ανθρώπου από την αρχαιότητα, όταν το είδος μας άρχισε να συλλέγει ρίζες, βολβούς και μανιτάρια για να τραφεί. Επομένως, η επαφή μας με αυτά είναι πολύ παλιά, παρόλα αυτά όμως ακόμα και στις μέρες μας, οι πληροφορίες και οι μύθοι που περιστρέφονται γύρο από αυτά, πρέπει να φιλτραριστούν με σοβαρότητα. Για τους έμπειρους συλλέκτες αυτή η εποχή είναι ένα δώρο, αφού τους εξασφαλίζει το «κρέας» της Φύσης, τα άγρια μανιτάρια και τις εξεζητημένες γεύσεις που μπορούν αυτά να δώσουν απλώχερα στη γαστρονομία. Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότεροι είναι αυτοί που ασχολούνται με την έρευνα και συλλογή εδώδιμων άγριων μανιταριών, οι σύλλογοι μανιταρόφιλων ανά την Ελλάδα βοηθούν τα μέλη των περιοχών τους με χρήσιμες πληροφορίες.
Ας δούμε όμως μαζί κάποιες βασικές οδηγίες αλλά και κανόνες που πρέπει να γνωρίζουμε για την συλλογή των μανιταριών.
Οδηγίες
- Σύμφωνα με την Δασική Αστυνομική Διάταξη της Διεύθυνσης Δασών Λέσβου (5765/30-01-2018) για το Νομό μας ισχύουν τα εξής: επιτρέπεται καθ’όλο το έτος η συλλογή μανιταριών, μέχρι του ποσού των τριών (3) κιλών ανά άτομο και ημέρα. Απαγορεύεται η συλλογή των μανιταριών με χρήση γεωργικών εργαλείων (τσουγκράνα, σκαλιστήρι, κ.α.) καθώς και η συλλογή ποσού μεγαλύτερου των 3 κιλών, για εμπορία χωρίς προηγούμενη άδεια από την Διεύθυνση Δασών Λέσβου.
- Συλλέγουμε τα μανιτάρια που βρίσκουμε και μας ενδιαφέρουν, στριφογυρίζοντας τα απαλά κρατώντας το «καπέλο» τους ώστε να αποκοπούν από το μυκήλιο, στη συνέχεια σκεπάζουμε το σημείο για να μην αφυδατωθεί ώστε να συνεχίζουμε να βρίσκουμε μανιτάρια.
- Για όποιο μανιτάρι (ή οποιοδήποτε άλλο είδος) δεν μας ενδιαφέρει η συλλογή του, δεν το κόβουμε.
- Δεν χρειάζεται να μας πιάνει «απληστία» με την ποσότητα. Συλλέγουμε αυτά και μόνο αυτά που θα καταναλώσουμε. Όχι πολύ μικρά σε μέγεθος αλλά ούτε και τα πολύ ώριμα.
- Χρησιμοποιούμε πάντα κατά τη συλλογή καλάθι και όχι πλαστική σακούλα ή κουβάδες.
Διατροφική αξία
Τα μανιτάρια αποτελούνται από πρωτεΐνες, 2-8% λιπαρά, 92% νερό, υδατάνθρακες και ίνες. Περιέχουν επίσης Βιταμίνες Β, C και Κ. Δεν είναι τυχαίο που θεωρούνται το «κρέας» της φύσης. Καλό θα είναι να καταναλώνονται τις πρώτες ώρες συλλογής τους διότι λόγω των πρωτεϊνών και της περιεκτικότητας σε νερό υπάρχει περίπτωση να αναπτύξουν διάφορους παθογόνους μικροοργανισμούς, ειδικά όταν αποθηκεύονται σε πλαστικές σακούλες. Τα άγρια εδώδιμα μανιτάρια (ανάλογα με το είδος) μπορούμε να τα απολαύσουμε σε πολλές υπέροχες συνταγές εκτός από τα κλασικά τηγανιτά και ψητά, όπως κοκκινιστά, αλά κρεμ, σε ομελέτες, ριζότο, σούπες, κεφτεδάκια, πίτσες, τουρσί αλλά ακόμα και σαν γλυκό του κουταλιού!!
Κανόνες
- ΔΕΝ κόβουμε ποτέ και κυρίως ΔΕΝ καταναλώνουμε είδη τα οποία δεν γνωρίζουμε ή έχουμε και την ελάχιστη αμφιβολία για αυτά.
- Οι νέοι στη συλλογή μανιταριών σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να βγουν μόνοι και να συλλέξουν μανιτάρια για να φάνε. Θα πρέπει πρώτα να έχουν μελετήσει σωστά οδηγούς αναγνώρισης και σχετικά βιβλία και στη συνέχεια να ακολουθήσουν πολλές φορές έμπειρους συλλέκτες ώστε να είναι απολύτως σίγουροι για τα εδώδιμα μανιτάρια και τα χαρακτηριστικά που τα ξεχωρίζουν.
- Δεν εμπιστευόμαστε ποτέ αναγνωρίσεις μέσω διαδικτύου, φωτογραφιών κ.α. όταν πρόκειται για μανιτάρια που προορίζονται για βρώση.
- Η κατανάλωση άγριων μανιταριών είναι προσωπική ευθύνη του καθένα. Οι αναρτήσεις στη σελίδα δεν αποτελούν οδηγό ταυτοποίησης ή παρότρυνση για κατανάλωση οποιουδήποτε μανιταριού.
Στα μανιτάρια ισχύει ο κανόνας ότι «όλα τρώγονται απλά ορισμένα μόνο μια φορά» θέλει προσοχή, σοβαρότητα και μελέτη αλλά όταν μυηθείς στο κυνήγι των άγριων μανιταριών τότε η φύση μπορεί να σου προσφέρει τις πιο ντελικάτες γεύσεις της!!
Κείμενο: Φώτω Φ. Κόνσολα, MSc Περιβάλλοντος, Δασοπόνος
Πληροφορίες –Άρθρα
100+1 Μανιτάρια, Η έρευνα στη Λέσβο, Μυκητολογικός Περιβαλλοντικός Σύλλογος «Μανιταρόφιλοι Λέσβου», Εκδόσεις Ενδελέχεια, ISBN 978-618-80314-3-2
Δασική Αστυνομική Διάταξη (Διεύθυνσης Δασών Λέσβου) 5765/30-01-2018
Φωτογραφίες: Φώτω Κόνσολα
