Φθινοπωρινή μετανάστευση: Πως τα πουλιά αλλάζουν το σώμα τους γι’ αυτό το ταξίδι
Η Φθινοπωρινή μετανάστευση είναι σε εξέλιξη για πολλά είδη πουλιών, τα οποία αφήνουν τις περιοχές αναπαραγωγής και κατευθύνονται στις περιοχές διαχείμασης. Πριν όμως απογειωθούν γι’ αυτό το ταξίδι αλλάζουν ριζικά το σώμα και τον μεταβολισμό τους μέσα σε λίγες εβδομάδες, ώστε να διανύσουν τεράστιες αποστάσεις αλλάζοντας χώρες ή/και ηπείρους. Μπορούν να αλλάξουν μέγεθος στα εσωτερικά τους όργανα, να αποκτήσουν γρήγορα αποθέματα λίπους, να κοιμηθούν ελάχιστα κ.α.
Γίνεται αντιληπτό ότι για να ολοκληρώσουν αυτό το ταξίδι των εκατοντάδων χιλιομέτρων απαιτούνται μεγάλα αποθέματα ενέργειας, συντονισμός μεταξύ τους και προσανατολισμός για να οδηγηθούν στον προορισμό τους. Επομένως οι απαιτήσεις αυτές δεν τους αφήνουν πολλά περιθώρια για λάθη τα οποία θα τα έκαναν ευάλωτα σε απειλές. Ο οργανισμός Audubon αναφέρει ότι στη Βόρεια Αμερική μεταξύ φθινοπωρινής και ανοιξιάτικης μετανάστευσης εξαφανίζονται 2.600.000.000 πουλιά, οι βασικές αιτίες είναι καταιγίδες, πτώσεις θερμοκρασίας, προσκρούσεις σε ουρανοξύστες και άλλα κτίρια (με τη φωτορύπανση των πόλεων να αυξάνεται), πολλά είδη ταξιδεύουν κατά την διάρκεια της νύχτας.
Αφού λοιπόν, πολλά είδη πουλιών έχουν ήδη ξεκινήσει την φθινοπωρινή τους μετανάστευση πάμε να δούμε τι έκαναν το προηγούμενο διάστημα για να προετοιμάσουν το σώμα τους γι’ αυτό που συμβαίνει τώρα:
Αυξάνουν το σωματικό τους βάρος. Τα πτηνά χρησιμοποιούν το λίπος ως «καύσιμο», ώστε να έχουν ενέργεια για τις πτήσεις επομένως σε σχέση με το υπόλοιπο ζωικό βασίλειο η εξάρτηση που έχουν με την αύξηση του λίπους τους είναι ασυνήθιστη. Ενδεικτικό παράδειγμα το Archilochus colubris το οποίο διπλασιάζει το βάρος του και το μισό από αυτό το παίρνει σε μόλις 4 ημέρες, ένας άνθρωπος θα χρειαζόταν για να το καταφέρει 150.000 θερμίδες τη μέρα. Συρρικνώνουν ή μεγεθύνουν τα εσωτερικά τους όργανα. Για να κατανεμηθεί σωστά αυτό το λίπος μπορούν να συρρικνώσουν ως και 25% τους ιστούς σε συκώτι, νεφρά και πεπτικό σύστημα ενώ την ίδια στιγμή αυξάνουν τους καρδιακούς και θωρακικούς μύες ώστε να βελτιώσουν τις αντοχές τους στην πτήση. Μειώνουν το χρόνο ύπνου. Εσύ και εγώ θα καταρρέαμε από την έλλειψη ύπνου αλλά τα πουλιά απλά παραβιάζουν έναν ακόμα κανόνα. Παρατηρείται μια νευρολογική αλλαγή από τη μια μείωση της διάρκειας της ημέρας και κατ’ επέκταση και του φωτός από την άλλη πολλά είδη είναι σε θέση να ξεκουράζουν τον μισό εγκέφαλο τους εν πτήση (!!) και να «κοιμούνται» για δευτερόλεπτα κάθε φορά ενώ παρασύρονται από τα ρεύματα αέρα.Καθώς εκατομμύρια πουλιά μετακινούνται αυτή τη στιγμή πάνω από τα κεφάλια μας για μας μπορεί να φαίνεται μυστήριο, θαύμα, δύσκολο ή τεράστιο κατόρθωμα αλλά είναι χρήσιμο να θυμόμαστε πως γι’ αυτά δεν είναι αξιοσημείωτο. Είναι απλώς αυτό που έχουν εξελιχθεί για να κάνουν διασφαλίζοντας το είδος τους.
Επιμέλεια κειμένου: Φώτω Κόνσολα, (M.Sc. Περιβάλλοντος, Δασοπόνος)
