Χταπόδι (Octopus vulgaris)
Στο κέντρο των πλοκαμιών υπάρχει το στόμα το οποίο φέρει σιαγόνες από κερατίνη για τον τεμαχισμό της τροφής, όπως επίσης και μασητική κατασκευή (Radula). Το χταπόδι διαθέτει πολύ ανεπτυγμένο νευρικό σύστημα και πολύ ανεπτυγμένα μεγάλα μάτια με σύνθετη δομή, ενώ η όρασή του είναι οξεία. Το κυκλοφορικό σύστημα αποτελείται από 3 καρδιές από τις οποίες οι δύο ωθούν το αίμα στα βράγχια και η τρίτη στο υπόλοιπο σώμα. Η μεταφορά οξυγόνου εξυπηρετείται από την πρωτεΐνη αιμοκυανίνη, η οποία περιέχει χαλκό και έχει γαλάζιο χρώμα. Κατά μήκος των πλοκαμιών το χταπόδι φέρει μικρές βεντούζες που το βοηθούν να παγιδεύει την τροφή του, να κινείται με ευκολία σε όλων των ειδών τις υποβρύχιες επιφάνειες, αλλά και να προσελκύει μικρά όστρακα και πετραδάκια, προκειμένου να καλύψει τη φωλιά (θαλάμι) του. Τα χταπόδια απαντώνται τόσο σε ρηχά όσο και σε πολύ βαθιά νερά.
Τα χταπόδια έχουν οκτώ άκρα που εξέχουν από το σώμα τους, ωστόσο πρόσφατες έρευνες σχετικά με τη χρήση τους αναπροσδιόρισαν την ονομασία τους. Τα χταπόδια ανήκουν στην οικογένεια τω κεφαλόποδων. Χρησιμοποιούν τα δύο πίσω πλοκάμια για να κινούνται στο βυθό και τα υπόλοιπα έξι για να τρέφονται. Ως εκ τούτου, οι θαλάσσιοι βιολόγοι τείνουν να αναφέρουν πλέον ότι τα χταπόδια έχουν δύο πόδια κι έξι χέρια. Τα πλοκάμια του χταποδιού είναι αξιοθαύμαστα όργανα. Έχουν τη δυνατότητα να σκληραίνουν σχηματίζοντας προσωρινές κλειδώσεις ή να διπλώνουν μεταμορφώνοντας τον ιδιοκτήτη τους σε μπάλα που κυλά στον πυθμένα. Επίσης περιέχουν τα δύο τρίτα του εγκεφάλου ενός χταποδιού- γύρω στα πενήντα εκατομμύρια νευρώνες– ενώ το υπόλοιπο ένα τρίτο, σε σχήμα ντόνατ, βρίσκεται στο εσωτερικό του κεφαλιού (μανδύας). Επειδή μεγάλο μέρος του νευρικού συστήματος του χταποδιού βρίσκεται στα άκρα του, καθένα από αυτά είναι σε μεγάλο βαθμό ανεξάρτητα από τα υπόλοιπα. Ένα κομμένο πλοκάμι έχει τη δυνατότητα να σέρνεται τριγύρω και σε ορισμένα είδη, μπορεί να επιζήσει για αρκετούς μήνες. Το χέρι (ή πόδι) ενός χταποδιού μπορεί κυριολεκτικά να κάνει του κεφαλιού του.
Κάθε άκρο του χταποδιού έχει δύο σειρές βεντούζες εφοδιασμένες με γευστικούς κάλυκες για την αναγνώριση της τροφής. Το χταπόδι γεύεται οτιδήποτε αγγίζει. Τα αρσενικά διαθέτουν επίσης έναν ειδικό βραχίονα όπου διατηρούν στο σπέρμα τους. Ονομάζεται εξωκοτύλη και χρησιμοποιείται για την αναπαραγωγή. Για τη μεταφορά του σπέρματος το αρσενικό τοποθετεί τον βραχίονα σε μία τρύπα στο κεφάλι του θηλυκού. Στη διάρκεια του ζευγαρώματος η εξωκοτύλη συνήθως αποκολλάται, όμως το αρσενικό αναπτύσσει καινούρια την επόμενη χρονιά. Η πρώτη περιγραφή του ζευγαρώματος των χταποδιών έγινε από τον Αριστοτέλη (384 -322 π. Χ.), όμως για πάνω από 2.000 χρόνια κανείς δεν τον πίστευε. Τον 19ο αιώνα ο Γάλλος ζωολόγος Ζορζ Κουβιέ (1769-1832) ανακάλυψε εκ νέου τη διαδικασία κι έδωσε στην εξωκοτύλη το όνομά της. Κοτύλη σημαίνει μυζητήρας. Εξαιτίας γενετικών παραλλαγών, κάποιες φορές τα χταπόδια αναπτύσσουν περισσότερα από οκτώ άκρα.
Πειράματα έχουν δείξει ότι το κοινό χταπόδι μπορεί να διακρίνει τη φωτεινότητα, μέγεθος, σχήμα και οριζόντιο ή κάθετο προσανατολισμό των αντικειμένων. Έχουν τη δυνατότητα τα συγκαλύψουν τη φυγή τους με εκτόξευση μελανιού. Κάθε πλοκάμι έχει 240 βεντούζες. Ζει περίπου 2 χρόνια.Το θηλυκό γεννά περίπου 100 αυγά σε ασφαλή μέρη μέσα σε βράχους .Το χταπόδι είναι από τα εξυπνότερα ασπόνδυλα. Μπορεί ,για παράδειγμα ,να ξεβιδώσει το καπάκι ενός βάζου και να πάρει από μέσα το καβούρι.
Αλίευση
Η επαγγελματική αλιεία του χταποδιού στις ελληνικές θάλασσες, από στατιστική άποψη, παρακολουθείται. Συγκεκριμένα το 2001 αλιεύθηκαν 2.190 τόνοι, το 2002 2.443 τόνοι και το 2003 περίπου 3.000 τόνοι.
Πληροφορίες-Πηγές:
https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A7%CF%84%CE%B1%CF%80%CF%8C%CE%B4%CE%B9
Φωτογραφία: Νικόλαος Μιχαλόπουλος (δημοσιεύθηκε 26/12/2016 στη σελίδα -facebook Let’s Go Pro Lemnos)
