Μπαρμπούνι (Mullus surmuletus) – Striped red mullet

Το μπαρμπούνι (τρίγλη η μυστακοφόρος, παλαιότερα trigla barbatus, αναφέρεται ως Mullus surmuletus, μούλλος ο ταινιωτός) είναι είδος ακανθοπτέρυγου ψαριού του γένους Τρίγλη (Trigla) της οικογενείας των τριγλιδών (Triglidae). Το μήκος του μπαρμπουνιού φθάνει τα 40 εκατοστά. Έχει χρώμα ερυθρωπό, βαθύτερο στη ράχη και ασημέρυθρο στην κοιλιά, καλύπτεται δε από πολλά μικρά λέπια ωοειδούς σχήματος. Έχει δύο καλά διαχωρισμένα ραχιαία πτερύγια και διχαλωτή ουρά. Το πρώτο ραχιαίο πτερύγιο έχει σκούρα σημάδια. Το σώμα του Mullus surmuletus έχει διαμήκεις κόκκινες και καφέ ρίγες. Τα στηθαία πτερύγια φέρουν τρεις άκανθες το καθένα, με τις οποίες το μπαρμπούνι ανασκάπτει την άμμο του βυθού για την αναζήτηση τροφής.

Ο καθηγητής Μπαμπινιώτης στο Λεξικό της Ελληνικής Γλώσσης αναφέρει ότι η λέξη «μπαρμπούνι» προέρχεται από την ενετική «barbon» που είναι ή γενειάδα. Σημειώνω ότι στα ισπανικά «barbon» σημαίνει άντρας με μεγάλη γενειάδα και ότι η τρίγλη αναφέρεται ως «μυστακοφόρος» αλλά ενίοτε (από  αρχαιοτάτων χρόνων) και «γενειοφόρος». Στην ιχθυαγορά του Ριάλτο στην Βενετία τα μπαρμπούνια αναφέρονται ως «barboni». Στα τουρκικά είναι «barbubya» ενώ στα αλβανικά είναι «barbun», στα αγγλικά είναι «redmullet» και στα γαλλικά «rouget».

Το κεφάλι έχει κυβικό σχήμα και φέρει μεγάλο στόμα με μικρά πολυπληθή δόντια και στις δύο σιαγόνες, ενώ το ρύγχος είναι επιμηκυσμένο και στο άκρο φέρει τριχοειδείς άκανθες (οι οποίες λαϊκά αποκαλούνται “μουστάκια“, απ’ όπου και το όνομά του). Το σώμα είναι επίμηκες και καταλήγει σε τέσσερις επιμήκεις άκανθες.

Το μπαρμπούνι ζει σε πολλές θάλασσες των ευκράτων περιοχών του πλανήτη (και στις ελληνικές), κυρίως μέσα σε συμπλέγματα φυκών (φυκιάδες), ή σε αμμώδεις – ιλυώδεις βυθούς, όπου και αναζητά την τροφή του, την οποία αποτελούν διάφορα μικρά μαλάκια.  Βρίσκεται σε βάθη από 3 έως 90 μέτρα σε αμμώδεις ή λασπώδεις πυθμένες, αλλά και κατά καιρούς σε βραχώδες έδαφος. Ενώ, μπορεί να ζήσει μέχρι και 10 χρόνια.

Παραλλαγή του μπαρμπουνιού είναι η κουτσομούρα (Mullus barbatus), η οποία διαφέρει από το μπαρμπούνι στο χρώμα (είναι περισσότερο ανοικτόχρωμη), στο σχήμα του ρύγχους (στο άκρο του είναι περισσότερο “κοφτό”, απ’ όπου και το όνομά της) και στο ότι δεν φέρει εμφανές “μουστάκι”.

Αλλάζουν χρώμα και αναλόγως τα μέρη που ζούνε, τα πετρομπάρμπουνα είναι πιο κοκκινωπά.

Στο γένος Τρίγλη περιλαμβάνονται, ανάμεσα σε άλλα, τα εξής είδη:
Τρίγλη η χελιδόνα (Trigla hirundo, κοινώς χελιδονόψαρο)
Τρίγλη η λύρα (Trigla lyra)
Τρίγλη η χρυσόπτερος (Trigla surweletus)

Χαρακτηριστικά
– Ζεύγος Μουστάκια στο πηγούνι.
– Έως 40 εκατοστά σε μήκος.
– Δύο διακριτά ραχιαία πτερύγια.
– Πρώτο ραχιαίο πτερύγιο έχει σκούρα σημάδια.
– Διαμήκεις κόκκινες και καφέ ρίγες διατρέχουν το μήκος του σώματος.
– Το κεφάλι του είναι λιγότερο απότομο από ό, τι η συγγενής κουτσομούρα.

Πηγές – Πληροφορίες:

16/11/2017 Wikipedia.org
16/11/2017 bostanistas.gr

Φωτογραφία: Ιωάννης Γκαλιούρης