Πετροτουρλίδα (Burhinus oedicnemus)

Καλοκαιρινός επισκέπτης και διερχόμενος μετανάστης στην Ελλάδα. Το μήκος φτάνει κυμαίνεται στα 38-45 εκ., ενώ το άνοιγμα φτερών 76-88 εκ. Το κεφάλι είναι από τα πλέον διακριτά μέρη της πετροτουρλίδα, μεγάλο και σχετικά αποστρογγυλευμένο, όπως και τα επίσης μεγάλα μάτια με εντυπωσιακή κίτρινη ίριδα που, έχουν χαρακτηριστεί ότι δίνουν την αίσθηση «βλέμματος ερπετού». Το κοντό, ισχυρό ράμφος, έχει χρώμα κίτρινο και καταλήγει σε μαύρη άκρη. Αναπαράγεται σε χέρσες ανοικτές περιοχές, γυμνές ή με αραιή βλάστηση. Επίσης σε στεγνές κοίτες ποταμών και σε παραδοσιακές καλλιέργειες σιτηρών. Πιο δραστήρια τη νύχτα ή στο ημίφως. Μερικές μένουν τον χειμώνα σε Ν. Ελλάδα – Δωδεκάνησα.
Η πετροτουρλίδα συχνάζει σε ξηρές, βραχώδεις περιοχές με μόνο χαμηλή ή πολύ χαμηλή βλάστηση. Στην Ευρώπη, αυτές είναι κυρίως χέρσες εκτάσεις, παράκτιες αμμοθίνες, αμμώδη και πολύ αραιά δάση, ξηρά λιβάδια και όχθες ποταμών με άμμο ή χαλίκια. Δευτερευόντως, ολοένα και περισσότερο, ανευρίσκεται σε υποβαθμισμένα ενδιαιτήματα, όπως ζώνες στρατιωτικής εκπαίδευσης, χαλικόλακκους ή εγκαταλελειμμένες περιοχές εξόρυξης (λατομεία). Περιστασιακά, μπορεί να συχνάζει σε γεωργικές εκτάσεις.
Οι περιοχές αναπαραγωγής της βρίσκονται σε γυμνές ανοικτές εκτάσεις, ρεικότοπους με χαμηλή βλάστηση, αμμώδη εδάφη ή με βότσαλα. Πιο σπάνια, μπορεί να φωλιάσει ανάμεσα σε θάμνους, διάσπαρτα δένδρα ή ανοικτές δασικές εκτάσεις.
Στην Ελλάδα μπορεί να συχνάζει, επίσης, κοντά σε λιμνοθάλασσες, λίμνες και τενάγη, το δε χειμώνα και κοντά στη θάλασσα.
ΤΡΟΦΗ
Οι πετροτουρλίδες είναι πουλιά που αναζητούν την τροφή τους κατά τη διάρκεια του λυκόφωτος ή των βραδυνών ωρών, αλλά δεν είναι ασυνήθιστο ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της περιόδου αναπαραγωγής, να το κάνουν και κατά τη διάρκεια της ημέρας (βλ. Ηθολογία). Η λεία αναζητείται στην επιφάνεια του εδάφους, τόσο οπτικά όσο και ακουστικά. Το πουλί την ακολουθεί για κάποια απόσταση περπατώντας ή, εάν χρειαστεί, με μικρές πτήσεις, ενώ έχει παρατηρηθεί να αναποδογυρίζει μικρές πέτρες για να βρει τυχόν θηράματα.
Το διαιτολόγιο αποτελείται σχεδόν αποκλειστικά από ζωική τροφή και, μόνο κατά πολύ περιορισμένο ποσοστό, από σπόρους, φυτά και φυτικά τμήματα. Κυρίως συλλαμβάνονται έντομα όλων των ειδών, χερσαία μαλάκια, σκώληκες, αράχνες και ισόποδα. Μικρές σαύρες και φίδια ανήκουν επίσης στο φάσμα θηραμάτων, όπως και μικρά πουλιά και τα αβγά τους και, διάφορα μικρά θηλαστικά.
ΟΝΟΜΑΣΙΑ
Το όνομα του γένους Burhinus προέρχεται από την ελληνική λέξη bous, βόδι, και rhis, τη μύτη. Η επιστημονική ονομασία του είδους oedicnemus είναι ελληνική: οιδίκνημος ΕΤΥΜ αρχ. < οίδι- (< οίδώ ≪πρήζομαι≫) + κνήμη, οπότε αρχική σημ. = «αυτός που έχει πρησμένες κνήμες» και, σχετίζεται με τα εξογκωμένα γόνατα του πτηνού.
Στον ελλαδικό χώρο, η Πετροτριλίδα απαντάται και με τις ονομασίες Πετροτουρλί, Τρουλής (Κύθηρα), Σιβλίουρας (Σύρος), Φωνακλάς, Τρουλουρία (Κύπρος).
Στα τελευταία χρόνια η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, έχει υιοθετήσει την ονομασία Πετροτουρλίδα.
Κατάσταση Πληθυσμού: Σύμφωνα με την IUCN έχει χαρακτηριστεί ως Ελάχιστης Ανησυχίας (LC).
Πληροφορίες -Πηγές:
Τα πουλιά της Ελλάδας, της Κύπρου και της Ευρώπης, έκδοση Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία
http://www.iucnredlist.org/details/45111439/0 [20/4/2017]
Φωτογραφία: Courtesy Dave Wragg Images
Φωτογραφία αυγών: Παράσχος Λυριστής