Άρτηκας ή Νάρθηκας (Ferula communis)

Το φυτό αυτό είναι ο “νάρθηξ” των αρχαίων ελλήνων. To σαρκώδες περιεχόμενο των βλαστών καίγεται αργά και γι αυτό χρησιμοποιούσαν το φυτό σαν πυρσό στην αρχαία Ελλάδα. Τέτοιους πυρσούς εμφανίζονται στις αγγειογραφίες να κρατούν οι μαινάδες στις γιορτές για τον Διόνυσο. Σύμφωνα με τις αρχαίες παραδόσεις, ο Προμηθέας έφερε την φωτιά στους ανθρώπους μέσα σε βλαστούς από νάρθηκα.
Το εσωτερικό του βλαστού του νάρθηκα είναι πλούσιο σε εντεριώνη. Αυτό το βλαστό χρησιμοποιούσαν παλιά οι ναυτικοί με τον ίδιο έξυπνο τρόπο που τον χρησιμοποίησε και ο Προμηθέας. Τον άναβαν σε μια άκρη του με αποτέλεσμα το εσωτερικό του να καίγεται πάρα πολύ αργά, σαν την “καύτρα” του τσιγάρου. Έτσι διατηρούσαν τη φωτιά στα δύσκολα ταξίδια τους. Το μαλακό εσωτερικό του και η ευλυγισία του ξερού βλαστού ενός νάρθηκα αξιοποιήθηκε από τους αρχαίους Έλληνες και με έναν άλλο τρόπο. Το άνοιγαν κατά μήκος και το τοποθετούσαν για να περιβάλλουν και να ακινητοποιήσουν κάποιο ανθρώπινο μέλος που είχε υποστεί κάταγμα. Για το λόγο αυτό σήμερα, κάθε προστατευτικό που ακινητοποιεί ένα μέλος, εκτός από το γύψο, ονομάζεται συνήθως “νάρθηκας”.

(photo Άρτηκες στο Γερανό@Nasos , info@mde-didaktiki.biol.uoa.gr)